Dyslexie voor ouders

Uit onderzoek blijkt dat 10% van de kinderen in Nederland problemen heeft met leren lezen. En 3% ontwikkelt een dusdanig ernstig lees en/of spellingsprobleem dat gesproken wordt van dyslexie.
Aan het einde van groep 3 kan al duidelijk worden dat een kind mogelijk dyslexie heeft. Maar voor die tijd, in groep 1 en 2, kunnen er ook al signalen zijn die hier op wijzen. Het gebeurt echter ook dat de dyslexie pas in latere groepen of in de brugklas aan het licht komt.

Oorzaak
Mensen met dyslexie hebben over het algemeen in aanleg een zwak taalgevoel. Ze hebben met name moeite met het waarnemen van klanken (foneembewustzijn). Ook een probleem met het automatiseren van willekeurige associaties (kleuren, dagen van de week) speelt een grote rol. Dit uit zich bijvoorbeeld in problemen met snel en goed de juiste letter bij een klank vinden of bij het goed toepassen van een spellingregel als je er niet bewust bij nadenkt.
Dyslexie is erfelijk. Als een van de ouders dyslexie heeft, is de kans op een kind met dyslexie 50%.

Gevolg
Wanneer dyslexie niet ontdekt en/of erkend wordt en wanneer geen hulp geboden wordt kunnen emotionele problemen, een sociaal isolement en soms ook faalangst ontstaan. Bovendien hebben kinderen met dyslexie door de lees- en/of spellingsproblemen moeite met alle vakken waarbij lezen en schrijven een rol speelt. Er ontstaat dus gemakkelijk een onderwijsachterstand. Vroegtijdige, effectieve hulp is daarom heel belangrijk. Ouders zijn hierbij belangrijke signaleerders en vormen een erg belangrijke schakel in de begeleiding van het kind.

Logopedie bij dyslexie
Veel lees- en spellingsproblemen vinden hun oorsprong in problemen met de taalontwikkeling, fonologie en/of de auditieve vaardigheden. De logopedist is deskundig op het terrein van spraak en taal en onderscheidt zich daarmee van andere disciplines. Daarnaast geeft de gespecialiseerde logopedist training om de belangrijkste vaardigheden voor het lezen en spellen te ondersteunen, zoals het luisteren naar een klank, de mondbeweging voelen en de letter zien die erbij hoort. Dit is het meest effectief als het gekoppeld wordt aan daadwerkelijk lezen en spellen. 
De logopedist is vaak als een van de eerste hulpverleners betrokken bij jonge kinderen en kan dus vroegtijdig risicofactoren signaleren. Soms zijn die al aantoonbaar vóór dat het kind naar school gaat.
Er zijn 4 typen taalleerproblemen te onderscheiden die een relatie hebben met lezen en spellen:
1. Auditieve verwerkingsproblemen
2. Spraakproblemen
3. Grammaticale problemen
4. Problemen met betekenisverlening
De risicogebieden voor het leren lezen en/of spellen zijn het werkterrein van de logopedist. M.n. de signalerende en interveniërende rol van de logopedist bij de vroegtijdige opsporing van risicokinderen is groot. Maar ook bij het aanvankelijke en voortgezet lezen is een ondersteunende rol weggelegd. Het einddoel van technisch lezen wordt gedefinieerd als ‘lezen met begrip’. Ook bij dit begripsmatige aspect van het lezen wordt het specifieke werkterrein van de logopedist aangesproken, namelijk de taalontwikkeling en de woordenschat.

Dyslexie-onderzoek
In samenwerking met en onder supervisie van mw. Drs. S.J.C. Verhoeven, orthopedagoog-generalist NVO kan er dyslexie-onderzoek gedaan worden. Als na het onderzoek de diagnose dyslexie gesteld wordt, wordt er een dyslexieverklaring afgegeven. Neem voor meer informatie over de mogelijkheden contact op met Petra van Gemeren (petra@logopedie-dhj.nl).
Bij het dyslexie-onderzoek wordt uitgegaan van de definitie volgens de Stichting Dyslexie Nederland (Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen op woordniveau) 

Behandeling
De behandeling richt zich op kinderen die een achterstand hebben met:

• Beginnende geletterdheid (groep 1 en 2)
• Aanvankelijk lezen
• Voortgezet lezen
• Taal
• Spellen

Aanpak
Samen met ouders en kind wordt eraan gewerkt dat het kind succes ervaart en zelfvertrouwen krijgt in lezen, taal en spelling. Een gemotiveerd kind pakt lezen en spelling beter op. Ouders worden zo veel mogelijk bij de hulp betrokken, waardoor er een doorgaande lijn is tussen de behandeling en de oefenmomenten thuis. Als ouders regelmatig bij de behandeling aanwezig zijn, kan er uitleg gegeven worden over de oefeningen en is er ruimte om de ervaringen met dyslexie te bespreken.

Vergoeding
De logopedische behandeling van spraak-taalontwikkelingsproblemen en problemen in de  fonologische ontwikkeling en auditieve vaardigheden wordt volledig vergoed door de zorgverzekeraar bij gecontracteerde zorg. Dat wil zeggen dat er soms sprake is van een eigen bijdrage per behandeling als wij geen contract hebben met uw zorgverzekering. De eventuele eigen bijdrage is afhankelijk van uw polis.
De volgende taken vallen onder de logopedische werkzaamheden van de logopedist-dyslexiespecialist:

• Vroege signalering van achterstanden in de auditieve/fonologische vaardigheden en/of spraak-taalontwikkeling
• Uitgebreid onderzoek
• Trainen van auditieve, taal- en articulatievaardigheden
• Opstellen van vroegtijdige behandeling (groep 1 en 2) waardoor een kind met een voorsprong begint aan leesonderwijs
• Begeleiding bij lees- en spellingsproblemen
• Advisering van ouders en leerkrachten
• Multidisciplinair samenwerken
• Overleg met alle betrokkenen

Op de volgende websites vindt u meer informatie over dyslexie:
www.balansdigitaal.nl
www.dyslexie.pagina.nl
www.lexima.nl
www.stichtingdyslexienederland.nl

Download hier de folder over dyslexie